Đốt đuốc tìm lồng đèn trung thu truyền thống

Mùa Trung thu sắp tơi. Dạo qua con đường lớn và các chợ tại TP.HCM nơi đâu cũng thấy long den trung thu. Những chiếc lồng đèn làm từng góc phố Sài thành sôi động sắc màu.

Tôi như lạc trở về vùng ký ức tuổi thơ hí hửng say mê cầm trên tay chiếc long den bằng giấy kính màu miệng say sưa hát “Đèn ông sao với đèn cá chép, đèn thiên nga với đèn bươm bươm…”

Nhưng nhìn kỹ lại bỗng giật mình hầu hết lồng đèn đều mang chữ, hình dáng mẫu mã Trung Quốc, ký ức như tan đi trước thực tại chua chát. Lướt qua những khu phố long den trung thu tập trung tại TP.HCM như quận 5, quận 6, quận 11… phải vã mồ hôi mới tìm được một tiệm có vài chiếc đèn truyền thống đã phai màu (chắc đã nằm góc nhà đến vài năm!). Những chiếc đèn giấy hình ông sao, cá chép, con thỏ trước kia là thuần Việt thế nhưng những năm gần đây sân chơi nhỏ bé ấy đã bị hàng Trung Quốc “nuốt” trọn. Đèn điện tử, đèn giấy mẫu mã của Trung Quốc đã đẩy long den trung thu thủ công truyền thống vào những góc nhỏ nhất, kín nhất và khó nhìn nhất.

Lồng đèn trung thu

Chạnh lòng, nhớ hình ảnh 18 năm trước được chơi đùa với  long den trung thu ông sao tự làm bằng vài thanh tre và đôi ba tấm giấy màu, tôi đi tới chợ Bình Tây – nơi được xem là đầu mối đèn lồng của cả TP.HCM tìm mua.

Ấy thế nhưng những cái lắc đầu của hàng chục tiểu thương kinh doanh long den trung thu trên đường Hồng Bàng (đoạn quận 6) và Hải Thượng Lãn Ông (quận 5) khi tôi hỏi mua lồng đèn truyền thống nhiều tiểu thương thẳng thắn: “Thời này làm gì còn đèn đó mà tìm. Mua đèn này đi, dùng pin chạy xe thoải mái khỏi sợ gió lại có nhạc nghe cho vui tai”.

Không nản lòng, nghe lời một bác xe ôm, tôi chạy xe về hướng phường 10, quận Tân Bình nơi có nhiều công nhân xa quê. Thật may, trong con hẻm của đường Hồng Lạc, giữa hàng đống đèn Trung Quốc ngổn ngang vẫn còn hai cái đèn ông sao trong tổng số năm cái mà bác này đặt làm.

Bỏ ra 24.000 đồng, cầm trên tay hai chiếc long den trung thu ông sao giống đèn năm xưa ký ức trong tôi như tràn về. Cái ký ức Trung thu có ông, có cháu, có nước trà, bánh bột nướng bên chiếc chõng tre cùng đám trẻ trong làng cầm đèn ông sao nô đùa cùng chị nguyệt. Tôi băn khoăn tự hỏi chắc hẳn những cái long den trung thu lòe loẹt đó không thể nhập khẩu bằng tiền Việt. Có đáng không người nông dân đổ bao mồ hôi làm ra hạt lúa xuất khẩu lấy ngoại tệ để nhập về món hàng xa xỉ ấy. Có đáng không ước mơ trẻ thơ Việt được thắp lên bằng sắc màu lòe loẹt, ngoại lai?